پونه

پونه گیاهی است که از روغن و برگ‌های آن برای تهیه دارو استفاده می‌شود. در طول تاریخ، همواره از آن برای بر طرف کردن انواع عفونت در بدن استفاده کرده‌اند. از مهمترین خواص دارویی دمنوش پونه کوهی خشک می‌توان به‌عنوان گیاه دارویی برای سرماخوردگی، ذات‌الریه و سایر مشکلات تنفسی اشاره کرد.

پونه کوهی توسط رومیان باستان و یونانیان استفاده می‌شد. در یونان، پونه کوهی به عنوان نشانه‌ای از شادی استفاده می‌شود. این گیاه در ابتدا در مزارع کوه المپوس توسعه داده شد. بطور گسترده در آسیای میانه، مدیترانه و آسیای جنوبی کاشته می‌شود. ترکیه بزرگترین صادرکننده کوه پونه کوهی محسوب می‌شود.
این گیاه یک گیاه چند ساله‌ایستاده است که دارای ابعادی ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متر با برگ‌های سبز و بیضی شکل به طول حدود ۱ تا ۴. ۵ سانتی‌متر است. گل‌ها به رنگ بنفش هستند. پونه کوهی ارتباط نزدیکی با آویشن، نعناع، مریم گلی، ریحان و اسطوخودوس دارد. این گیاه معطر و تا حدی تلخ از خانواده نعناع است.

پونه کوهی گیاهی است که مانند ادویه در غذا‌ها استفاده می‌شود. پونه کوهی مزایای بی‌شماری برای سلامتی دارد. از این دارو برای درمان مشکلات دستگاه تنفسی مانند آسم، سرفه، کروپ، آلرژی، برونشیت، نفخ، دل درد و انگلی استفاده می‌شود. همچنین برای سردرد، عفونت ادراری، خونریزی پس از کشیدن دندان، دیابت، کلسترول بالا و بیماری‌های قلبی مفید است. روغن استخراج شده از پونه کوهی برای بیماری‌های پوستی مانند آکنه، زخم‌های شانکر، شوره سر، کرم حلقوی، زخم‌ها، زگیل‌ها، پسوریازیس و همچنین برای دندان درد، بیماری لثه، نیش عنکبوت یا حشرات، واریس و عضلات یا مفصل استفاده می‌شود.

خواص دارویی پونه

همچنین این گیاه برای درد معده، گاز، اختلالات روده و مشکلات کبدی و کیسه صفرا نیز استفاده می‌شود. اثرات بسیار قوی آن در از بین بردن انواع عفونت در بدن از دیر باز مصرف آن را به عنوان یک درمان خانگی کآر آمد در بهبود عفونت‌های تنفسی و ریوی و سرماخوردگی‌ها روز افزون کرده است. اثرات کشندگی انواع میکروب و ویروس این گیاه دارویی تقریباً مورد تأیید اکثر پزشکان می‌باشد. برخی افراد از آن به عنوان یک محرک و برای مقابله با ضعف عمومی بدن مخصوصاً در مورد انواع بیماری‌های التهابی استفاده می‌کنند. همچنین برای کنترل اسپاسم عضلات، ایجاد عرق کردن و افزایش تولید ادرار استفاده می‌شود. از جوشانده غلیظ پونه کوهی برای از بین بردن میکروب‌ها، دور نگه داشتن حشرات و درمان بیماری‌های پوستی روی پوست مالیده می‌شود. از این گیاه دارویی به صورت موضعی برای نقرس، نیش سمی حشرات و بر طرف کردن آفت دهان استفاده می‌شود. زنان از آن برای شروع یا تنظیم دوره قاعدگی یا ایجاد سقط جنین استفاده می‌کنند. از پونه کوهی در غذا‌ها برای طعم دادن استفاده می‌شود.

فواید پونه کوهی برای سلامتی

پونه کوهی منبع بزرگی از فیبر است و ویتأمین A، E، C و K. ویتأمین A به حفظ سیستم ایمنی بدن و همچنین کمک به سلامت بینایی کمک می‌کند. ویتأمین C و E آنتی اکسیدان‌هایی است که از سلول‌ها محافظت می‌کند. ویتأمین K به لخته شدن خون کمک می‌کند. پونه کوهی حاوی مقادیر زیادی فولات، آهن، کلسیم، منیزیم و ویتأمین B6 است. این مواد مغذی به تشکیل بلوک‌های سازنده DNA و RNA، متابولیسم استخوان‌ها، جلوگیری از کم خونی و عملکرد مطلوب مغز کمک می‌کنند. علاوه بر این، همچنین حاوی پتاسیم، منگنز و مس است. این ماده دارای مقدار زیادی آنتی اکسیدان است که به خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. این گیاه دارای لوتئین، کریپتوکسانتین و زآگزانتین به عنوان کاروتنوئید است. از نظر دارویی برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا، سوهاضمه و تنظیم چرخه قاعدگی مؤثر است. به عنوان ضماد، به عنوان کمک‌کننده برای درد عضلات و اگزما استفاده می‌شود. برگ‌ها و گل‌ها محرک ملایمی هستند که جریان صفرا را به روده افزایش می‌دهند و همچنین به هضم غذا کمک کرده و از نفخ جلوگیری می‌کنند.

تقویت سیستم ایمنی بدن

پونه کوهی خشک دارای دو جز اساسی تیمول و رزمارینیک اسید است که یک ترکیب آنتی اکسیدانی است که ارتباط نزدیکی با کاهش استرس اکسیداتیو در بدن دارد. رادیکال‌های آزاد علت سرطان و همچنین

سایر بیماری‌های مزمن هستند. افزودن پونه کوهی به رژیم غذایی باعث افزایش ایمنی بدن و جلوگیری از قاتلان مضر و خاموش بدن می‌شود.

پیشگیری از باکتری‌ها

پونه کوهی خشک به دلیل وجود کارواکرول و تیمول دارای خواص ضد باکتری است. این‌ها ترکیبات آلی ضروری هستند که از بدن در برابر باکتری‌های مختلف که بر پوست، روده و سایر قسمت‌های بدن تأثیر می‌گذارد دفاع می‌کنند. این ماده محرک است که باعث تولید گلبول‌های سفید خون می‌شود و همچنین متابولیسم را تسریع می‌کند که بهبودی از بیماری‌های شایع را تسریع می‌کند.

کمک به هضم غذا

پونه کوهی خشک تأثیر خوبی بر سلامت دستگاه گوارش دارد. فیبر که یک عنصر حیاتی برای سیستم هضم سالم است، باعث ایجاد مدفوع زیادی شده و حرکت پریستالتیک را تقویت می‌کند که غذا را از طریق دستگاه گوارش منتقل می‌کند و به طور مؤثری دفع می‌کند. فیبر برای حفظ سلامت روده ضروری است و باعث جذب مواد مغذی می‌شود.

سم‌زدایی بدن

پونه کوهی خشک سرشار از مواد مغذی دارای محتوای بالای کلسیم، منگنز، ویتأمین K، آهن، فیبر و ترکیبات مختلف آلی است که به سم زدایی بدن کمک می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که پونه کوهی به عملکرد کبد کمک می‌کند و همچنین روند دفع سموم را تسریع می‌کند.

استخوان‌های محکم‌تر

ما باید اطمینان حاصل کنیم که ویتأمین‌ها و مواد معدنی کافی برای سلامت استخوان به دست می‌آوریم. آهن، کلسیم و منگنز برای حفظ سلامت استخوان‌ها ضروری است. پونه کوهی دارای مقادیر کافی مواد مغذی است که به جلوگیری از پوکی استخوان در زندگی کمک می‌کند.

سطح انرژی را ارتقا می‌دهد

ویتأمین B به تقویت عملکرد کمک می‌کند تا بدن انرژی گرفته و جوان شود. پونه با وجود آهن گردش خون را افزایش می‌دهد و سطح هموگلوبین را افزایش می‌دهد. با تقویت انرژی و قدرت به اکسیژن‌رسانی سلول‌ها و عضلات بدن به طور کامل کمک می‌کند.

فعالیت آنتی اکسیدانی

تیمول یک ماده شیمیایی است که بوی قوی و منحصر به فردی را فراهم می‌کند که یک ماده مغذی گیاهی است این گیاه به دلیل دارا بودن مقدار غنی از این ماده فعالیت آنتی اکسیدانی قوی از خود نشان می‌دهد. همچنین این گیاه حاوی ماده مغذی گیاهی دیگر اسید رزمارینیک است. با توجه به این دو عناصر گیاهی، یک گرم پونه کوهی ۴۲ برابر آنتی اکسیدان قوی‌تری نسبت به سیب است.

تسریع روند بهبودی بعد از بیماری

بعد از بیماری، بدن انسان در طول روند بهبودی در ضعیف‌ترین حالت باقی می‌ماند. افزودن پونه کوهی به رژیم غذایی فعالیت بهینه سیستم ایمنی بدن را تضمین می‌کند و روند بهبودی را تسریع می‌کند. از برگ‌های پونه کوهی به شکل چای استفاده می‌شود.

تعادل کلسترول

پونه کوهی خشک حاوی سطح کلسترول صفر است. به همین دلیل این گیاه یک رژیم غذایی سالم برای افراد مبتلا به کلسترول است. پونه کوهی دارای اسید‌های چرب امگا ۳ است که به تعادل سطح کلسترول کمک می‌کند. این دارو برای بیماران مبتلا به مشکلات کلسترول توصیه می‌شود.

از گرفتگی‌های قاعدگی جلوگیری کنید

گرفتگی‌های قاعدگی برای خانم‌ها آزار دهنده است و افزودن پونه کوهی به رژیم غذایی منظم ممکن است در مقابله با گرفتگی عضلات مفید باشد و همچنین به قاعدگی نامنظم کمک کند.

درمان آسم

آسم نوعی بیماری اختلال دستگاه تنفسی است که درمان آن دشوار است. پونه کوهی حاوی خواص ضد آلرژی است که به درمان بهینه این بیماری کمک می‌کند.

سلامت قلب

پونه کوهی دارای اسید‌های چرب امگا ۳ است که کلسترول سالم برای بهبود سلامت قلب است. علاوه بر این، اسید‌های چرب امگا ۳ باعث تعادل سطح کلسترول و کاهش التهاب در سیستم قلبی عروقی می‌شود و همچنین از احتمال حملات قلبی، تصلب شرایین و سکته‌های مغزی جلوگیری می‌کند.

نحوه استفاده از پونه کوهی

برای گرفتن بهترین اثرات از پونه می‌بایست مقدار یک تا دو قاشق چای خوری از آن را دم کرد و یک تا دو استکان از آن را به مدت یک ماه میل نمائید. از این گیاه دارویی پر خاصیت تنها کافی است تا خشک شده آن و یا تازه برگ گیاه را بر روی غذا‌های خود بپاشید و میل کنید. همچنین می‌شود از آن به عنوان یک سبزی تازه در بین دیگر سبزی خوردن‌ها استفاده کرد.

نکات احتیاطی

پونه کوهی باعث ایجاد انقباضات شدید در بافت رحم می‌شود و در نتیجه احتمال سقط جنین را بسیار بالا می‌برد. تأکید می‌شود که نباید مادران باردار از آن استفاده کنند.